DOLAR
32,3759
EURO
35,0031
ALTIN
2.326,03
BIST
9.097,50
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
Zonguldak
Az Bulutlu
20°C
Zonguldak
20°C
Az Bulutlu
Cumartesi Açık
21°C
Pazar Az Bulutlu
23°C
Pazartesi Az Bulutlu
25°C
Salı Az Bulutlu
16°C

Sarsıntı bölgesindeki vilayetlerin yer yapısı ve özellikleri incelendi

– TÜBİTAK dayanaklı saha çalışmasında bulunan Karadeniz Teknik Üniversitesinden Prof. Dr. Hakan Karslı yürütücülüğündeki grup, sarsıntıda binaların yıkıldığı ve ağır hasar gördüğü 4 vilayette, jeofizik ölçümlerle yer yapısı ve özelliklerinin incelenmesine yönelik çalışma yaptı
– Sonuçların tahlillerini raporlayarak TÜBİTAK’a sunan Prof. Dr. Karslı:
– “Bundan sonra bu çalışmaları aşikâr bir alana odaklayarak çok daha fazla profillerde ölçüm yaparak ayrıntılandırmak istiyoruz”

Sarsıntı bölgesindeki vilayetlerin yer yapısı ve özellikleri incelendi
07.04.2023 13:20
23
A+
A-

TRABZON – 67aydinhaber – MELTEM YILMAZ KARAKURUM- Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Jeofizik Mühendisliği Kısmından Prof. Dr. Hakan Karslı yürütücülüğündeki takım, jeofizik ölçümlerle taban davranışları hakkında ön bilgi edinmek ve örnekleme yapmak gayesiyle zelzele bölgesindeki 4 vilayette incelemede bulundu.

Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat'ta meydana gelen zelzelelerin akabinde harekete geçen Prof. Dr. Hakan Karslı, “Depremlerin Çok Fazla Hasar ve Can Kaybına Neden Olduğu 4 vilayette Jeofizik Ölçümlerle Taban Yapısı ve Özelliklerinin Ön İncelenmesi” isimli projeyi hazırladı.

Hazırladığı projeyle “TÜBİTAK 1002-C Doğal Afetler Odaklı Saha Çalışması Acil Dayanak Programı”na başvuran ve dayanak alan Karslı, beraberindeki takım ile 19-22 Şubat tarihlerinde Kahramanmaraş, Hatay, Gaziantep ve Malatya'da TÜBİTAK dayanaklı saha çalışması gerçekleştirdi.

Beraberindeki Doç. Dr. Ali Erden Babacan ve Dr. Öğretim Üyesi Özgenç Akın ile saha çalışmalarını yürüten Karslı, zelzele bölgesindeki 4 vilayette jeofizik ölçümlerle taban yapısı ve özelliklerinin ön incelemesini yaptı.

– “Her vilayette ikişer profilde jeofizik ölçüler aldık”

Sonuçların tahlillerini raporlayarak TÜBİTAK'a sunan Prof. Dr. Hakan Karslı, AA muhabirine, sarsıntının akabinde hazırladığı projenin, TÜBİTAK 1002-C Doğal Afetler Odaklı Saha Çalışması Acil Dayanak Programı'ndan kabul gördüğünü söyledi.

Bu kapsamda da grubuyla alan araştırmasında bulunmak üzere bölgeye gittiklerini belirten Karslı, şu sözleri kullandı:

“Zemin özelliklerinin nasıl olduğunu öğrenmek gayesiyle süratli örnekleme yapmak istedik. Malumunuz 2 sarsıntı 9 saat ortayla gerçekleşti ve büyük depremlerdi. Sonuçları prestijiyle çok büyük bir afetle karşı karşıya kaldık. Bu kapsamda sarsıntının büyüklüğünün yanında sanki yer şartları neydi, nasıldı, bunu öğrenmek istedik lakin bunu bu kısa müddet içerisinde yalnızca örnekleyerek yapabildik.”

Karslı, ortamın alan araştırmasına çok müsait olmadığını kaydederek, “Bu kapsamda mühlet içerisinde 4 ili örnekleyebildik. Malatya, Hatay, Gaziantep ve Kahramanmaraş'ta olmak üzere her vilayette ikişer profilde jeofizik ölçüler aldık.” diye konuştu.

– “Yer yapısını ve fizikî davranışlarını anlamaya çalıştık”

Yaptıkları çalışmalardan birisinin sismik ölçümler olduğunu tabir eden Karslı, “Yerin geometrisini elde etmeye çalıştık ve birebir vakitte fizikî davranışlarını, yer büyütmesi, yer hakim salınım müddeti, temel kaya topografyası ve derinliği, tabanın sıklığı, katılığı üzere birçok parametreyi buradan üretmeye çalıştık.” dedi.

Karslı, bir öteki ölçümü de titreşimcikleri ölçen mikrotremör aygıtlarının kullanımıyla yaptıklarını belirterek, şöyle devam etti:

“Bu aygıtı yere kurarak yaklaşık 30 dakikalık müddetlerle kayıtlar aldık ve bu kayıtları tekrar tahlil ettik. Buradan da yeniden yer hakim titreşim dönemini ve münasebetiyle hakim titreşim frekansını belirledik. Zira sarsıntılarda yıkılmaların kıymetli bir ölçüsünü sarsıntı dalgalarının yer içerisine girdiği zamanki salınımıyla binaların doğal salınımları ortasında bir rezonans kelam konusu olursa binalar bundan çok büyük bir kuvvetle etkilenir ve yıkılmaya maruz kalabilirler. Onun için biz birebir vakitte da sismik profillerin olduğu yerlerde de bu ölçümleri de yaptık ve bunları daha sonra bütüncül olarak değerlendirdik.”

Sismik ve mikrotremör ölçüm müddetlerinin yaklaşık 3 saat sürdüğünü aktaran Karslı, “Bu proje çerçevesinde jeofizikçiler olarak 8 başka noktada örnekleme yaparak taban yapısının fizikî davranışlarını anlamaya çalıştık.” dedi.

Karslı, araştırmaları 4 günlük müddet içerisinde gerçekleştirdiklerine işaret ederek, “Ölçülerimizi alabileceğimiz alanda çok fazla gürültünün olmaması, insan ve taşıt hareketinin olmaması gerekiyor. Zira ses dalgasının yer içindeki yayılımını yüzeydeki hassas kayıtçılarla dinliyoruz, titreşimcikleri kaydediyoruz. Bunların öteki etraf gürültülerinden etkilenmemesi lazım.” diye konuştu.

Çalışmanın akabinde kıymetli sonuçlara ulaştıklarına dikkati çeken Karslı, “Aslında bu çalışmalar yapılaşmalardan evvel yapılması gereken zarurî çalışmalar. Zati yönetmeliklerimiz bunu emrediyor. Münasebetiyle biz bu çalışmalarımızı yaptık, raporumuzu yazdık ve TÜBİTAK'a gönderdik. Bundan sonra bu çalışmaları belirli bir alana odaklayarak çok daha fazla profillerde ölçüm yaparak ayrıntılandırmak istiyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.

– “Bu çalışmaların daha alan odaklı yerine getirilmesi gerekiyor”

Karslı, raporun sonuçları ile ilgili kısaca şunları kaydetti:

“Elde ettiğimiz sonuçlarda tabanla ilgili birtakım yerlerde dayanımı düşük yerleri, yer yapılarını gördük. Ama genel olarak orta sağlam nitelikte yerler olmasına karşın bina yer ahengi yani sarsıntı yer hareketi ve bina ahenginin statik projelerin düzgün olmadığını kıymetlendiriyoruz. Neden, zira o denli ölçüm yerleri seçmeye çalıştık ki bir caddenin yahut sokağın bir tarafında binalar yıkılmamış, az hasarlı yahut yarı hasarlı fakat başka tarafında, bitişiğinde çok ileri derecede yıkılmış kullanılamaz hale gelmiş binalar gördük. “

Aralarında 10-15 metre aralık olan bu yerlerde bu çeşit durumlarla karşılaştıklarına işaret eden Karslı, kelamlarını şöyle tamamladı:

“Biz genel olarak o dar alan içerisinde yer (zemin+kaya) şartlarının çok ileri derecede değişmediğini öngörsek, bu yıkılmanın sebebi ne olabilir diye düşündüğümüzde, çok açık olarak deprem-yer-yapı bağlantısının güzel kurulmamış yahut kurulamamış olduğunu, yani, yapıların sarsıntı yüklerini karşılayacak nitelikte olmadığını kıymetlendiriyoruz. Bunu daha ayrıntılandırmak için bu çalışmaların daha alan odaklı yerine getirilmesi gerekiyor. Bundan sonraki amacımız, daha uzun vadeli bir proje kapsamında bu çalışmalarımızı geliştirmek olacaktır.”​​​​​​​

ETİKETLER: , , , ,
Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.

Giriş yap

Kayıt ol

Şifre sıfırla

Lütfen kullanıcı adınızı veya e-posta adresinizi girin, e-posta yoluyla yeni bir şifre oluşturmanızı sağlayacak bir bağlantı alacaksınız.