Ruh sıhhati uzmanı Prof. Dr. Konuk sarsıntının beşerler üzerindeki tesirlerini kıymetlendirdi:

DÜZCE – 67aydinhaber – Düzce Üniversitesi (DÜ) Tıp Fakültesi Eğitim Araştırma ve Uygulama Hastanesi Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Numan Konuk, Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin akabinde uykusuzluk, çaresizlik, öfke üzere durumları şu kademede olağan kabul ettiklerini belirterek, “Bunların geçiştirilmesi, yatıştırılması, teskin edilmesi de gerekmiyor büyük sorunlara yol açmadığı surece. Bu hislerin yaşanması olağan.” dedi.

Konuk, AA muhabirine, zelzelelerin boyutunun çok büyük olduğunu, afetin akabinde üst düzeyde yaşanan nüfus hareketliliğinin de ikincil sorunlar olarak ortaya çıktığını söyledi.

Depremlerin meydana geldiği ortam şartlarına değinen Konuk, “İklim şartlarının makus olduğu bir ortamda felaket yaşandı. Öteki yandan da pandemiden yeni çıkmıştık. Olağanlaşma sürecinde insanların afetlere gücünün, takatinin kalmadığı bir periyotta denk geldi.” tabirini kullandı.

Konuk, zelzelenin beşerler üzerinde oluşturduğu tesirlerden bahsederek, “Afetten sonra hislerin iç içe geçme durumu var. Öfke, çaresizlik ve yas süreci iç içe giriyor. Peşinden de şimdi devreye girmeyen kabullenme süreci girecek. Beşerler afetin büyüklüğünü şimdi kabullenmiş değil. Gerek tesir alanı gerek coğrafyası gerekse etkilediği kitle bakımından çok farkında değil beşerler. Bizler de çok farkında değiliz hala. Biraz vakit geçince bu kabullenmelere bakacağız, o vakit kıymetlendirme yapacağız. Gerçek kıymetlendirme ise bu etaptan sonra oluyor.” diye konuştu.

Depremin yıkıcı tesirine işaret eden Konuk, şöyle devam etti:

“Bu yaşadığımız çok büyük trajedi. Gerek can kaybı gerekse yaşattığı yıkımın büyüklüğü bakımından yalnızca orada yaşayanları değil, ülkenin başka bölgesindeki insanları da etkiledi. Tehdidin gerçek kısmı var; o da biz zelzele ülkesiyiz. 'Bugün orada oldu, sanki yarın yaşadığımız yerde mi olacak?' diye beşerler huzursuz. Hele Düzce üzere daha evvel zelzele yaşamış beşerler bu beklentinin çok farkındalar. 1999'da ağustos ve kasım sarsıntılarını arka arda yaşamış beşerler, zelzele tehdidinin farkında olarak yaşıyor.

Öte yandan büyük yerleşim alanları ve insan popülasyonunun ağır olduğu İzmir, İstanbul, Ankara üzere vilayetlerde yaşayanlar, zelzele tehdidini tıpkı pandemide olduğu üzere 'Ne vakit yakalanacağım, nasıl yakalanacağım, hangi şartlarda yakalanacağım?' çaresizliği, öfkesi ve telaşı içerisinde bekliyor. Uykusuzluk, çaresizlik, öfke üzere durumları şu etapta olağan kabul ediyoruz. Bunların geçiştirilmesi, yatıştırılması, teskin edilmesi de gerekmiyor büyük sorunlara yol açmadığı surece. Bu hislerin yaşanması olağan.”

– “Profesyonellerden de ruhsal manada etkilenenler oldu”

Konuk, bölgede yürütülen çalışmalara dayanak veren vazifeli yahut gönüllülerin ruhsal taraftan güçlü olması gerektiğini vurgulayarak, “Bölgede resmi görevlilerin dışında gidip çalışmalara katılan gönüllüler de altyapısında ruhsal sorunlar varsa kahramanlık rolüne girmemeli. Hepimiz bu devirde kahramanlık rolüne soyunduk. Bu durum, vakitle altındaki sorunlarla birlikte tükenmişlik durumu oluşturuyor. Birçok kişi profesyonel de olsa bu türlü bir afete birinci kere şahit oldu. Onlardan da bu durumdan ruhsal manada etkilenen oldu. Arama kurtarma gruplarından sağlıkçılardan ve güvenlik güçlerinden geçmişte bu türlü misyonda bulunmuş meslek kümelerinden kimileri da afet sonrası travmatize durumu yaşadı.” sözlerini kullandı.

Bölgede çalışan medya mensuplarının felaketlerin aktarılmasında etik kurallara riayet etmesi gerektiğinin altını çizen Konuk, “Yani medya çalışanlarının bunu daha nötral biçimde ele alabilecek profesyonellikte olmalarını bekliyoruz. Ancak bütün etik kurallara uysa dahi o bölgede misyon yapan bir medya mensubunun kendisinde bir sıhhat sorununun oluşmasını garip karşılamayız. O devirde insanların öfkelerine muhatap kalmak, onları gözlemlemek, onları yatıştırmak vazifesi, birinci etapta medya çalışanlarına çıktı. Hala daha çıkıyor ve bu kısa müddette bitecek süreç değil.” diye konuştu.